HISTORIA  SZKOŁY

 Powstanie szkoły i jej dzieje w latach 1898-1914

Ludność  polska w Białej u schyłku XIX wieku miała ograniczone możliwości kształcenia swoich dzieci. Był to zabór austriacki, dominowało szkolnictwo niemieckie, a polskie szkoły funkcjonowały w Lipniku, Leszczynach i Komorowicach. Polacy musieli posyłać swoje dzieci do szkół niemieckich, w których nie uczono języka polskiego czy polskiej historii. Dlatego środowiska polskiej inteligencji związane z Czytelnią Polską czy Towarzystwem Szkół Ludowych wyszły z pewną inicjatywą.  Krakowskie Koło Pań TSL w setną rocznicę rozbioru Polski rozpoczęło gromadzenie funduszy na budowę pierwszej polskiej szkoły
w Białej. Przedsiębiorcze panie organizowały festyny, bale, loterie fantowe i przedstawienia teatralne. W sumie w ciągu 4 lat działalności Koło Pań zgromadziło 19,500 koron. Przewodniczącą  Koła była wtedy Maria Siedlecka, a do najbardziej zaangażowanych działaczek należały Dalja Pawlikowska, Leontyna Owczarkiewicz, Jadwiga Łobaczewska, Eliza Pareńska.  W 1908 roku kupiono grunt przy ówczesnej ulicy Kolejowej (dzisiejsza Legionów.) Szkoła od 1897 funkcjonowała jako szkoła wydziałowa imienia Tadeusza Kościuszki. Dyrektorem został Mieczysław Mildner i  uczęszczało do niej 300 uczniów. Nie obeszło się bez protestów ludności niemieckiej, która widziała w polskiej szkole poważne zagrożenie dla swoich wpływów kulturalnych.

            Następnie w tym samym budynku utworzono Polskie Seminarium Nauczycielskie  Męskie. Dzięki wsparciu Zarządu Głównego Towarzystwa Szkół Ludowych z Krakowa w 1908 powstała pierwsza polska szkoła średnia w Białej. Pierwszym dyrektorem tej placówki został Ignacy Stein, który pełnił również funkcję dyrektora seminarium nauczycielskiego.
W ten sposób został zrealizowany testament  prezesa TSL Adama Asnyka. Poeta sam zabiegał o fundusze i uzyskał 10000 koron subwencji z Wydziału Krajowego we Lwowie oraz 15 tysięcy koron z Towarzystwa Kościuszkowskiego. Akt powołujący szkołę do życia podpisał, niestety już na łożu śmierci, sam Adam Asnyk. Zmaganiom o powołanie polskiej szkoły towarzyszyły niemieckie szykany. Zdarzały się przypadki obrzucania polskiej młodzieży kamieniami, gdy ta szła do szkoły, czasem zdarzały się również wybite szyby w salach lekcyjnych.

W 1910 szkoła została przeniesiona na ulicę Komorowicką do budynku Seminarium Nauczycielskiego Męskiego i tam będzie funkcjonować  przez następne trzy lata. W roku szkolnym 1913/1914 Prywatne Gimnazjum Realne w Białej liczyło już 220 uczniów
i uczennic. Wybuch pierwszej wojny światowej skomplikował życie szkoły, która kilkakrotnie musiała zmieniać swoją siedzibę. Od 21 września 1914 roku w gmachu szkoły rezydowała CK Rada Szkolna Krajowa, która  zajęła parter i pierwsze piętro budynku. Gimnazjum zostało stłoczone wówczas do dwóch sal na drugim piętrze. Przerwa w nauce miała miejsce od 12 listopada 1914 do 7 stycznia 1915 roku , a miało to związek z sytuacją na froncie wschodnim. Zajęcia w czasie wojny odbywały się w Czytelni Polskiej, w domu przy ulicy Hałcnowskiej, a także w budynku przy ulicy Komorowickiej. Stan liczebny klas zmieniał  się stosunkowo często, chłopcy wstępowali do wojska, wielu w szeregi  Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego.

   

ul.Legionów

     fot. http://bielskobiala.fotopolska.eu

Szkoła w czasach dwudziestolecia międzywojennego

 Po odzyskaniu niepodległości szkoła przyjęła nazwę Państwowego Gimnazjum im. A. Asnyka w Białej. Dyrektorem szkoły został Władysław Wierzbicki. W tym okresie pomimo braku sali gimnastycznej, pracowni fizycznej, przyrodniczej i chemicznej, a także biblioteki szkoła prowadziła bardzo bogate życie kulturalne. Organizowano m.in. uroczystości rocznicowe 3 maja, obchody 100-lecia śmierci Napoleona, odbywało się wiele wycieczek turystycznych i naukowych. Dyrektor zorganizował dla uczniów praktyczny kurs sadownictwa,  warzywnictwa i pszczelarstwa.  W roku szkolnym 1924/1925 gimnazjum kierował Leon Chrapczyński, a już w roku następnym  Marian Chmielowiec. Do wybuchu II wojny światowej utrwala się pozycja gimnazjum, które znane było z wysokiego poziomu nauczania i patriotycznej atmosfery wychowawczej.  W latach 30 tych „Asnyk” stał się szkołą niemal wzorową pod kierownictwem dyrektorki Zofii Bastgen. Młodzież wyróżniała się nie tylko postawą patriotyczną, ale i wysokim poziomem kultury.

Okres II wojny światowej

Wojna rozproszyła nauczycieli i uczniów, okupanci  zlikwidowali szkołę, a jej wyposażenie rozdysponowano wśród innych szkół niemieckich. Wielu pedagogów
i wychowanków „Asnyka” nie doczekało jednak końca wojny. Wielu umarło w więzieniach i obozach koncentracyjnych, m.in. prof. Józef Braszka, Franciszka Lubaś, Bohdan Łuszczyński, ks. Władysław Mączyński. Wieloletnim więźniem obozu był prof. Sierosławski, a więźniarką Ravensbruck sama Pani Dyrektor Zofia Bastgen. Długa jest także lista uczniów, którzy zginęli na frontach II wojny światowej. W okresie okupacji uległa zniszczeniu niemal cała przedwojenna dokumentacja szkoły. Na zawsze przepadło wiele bezcennych pamiątek po społeczności „Asnyka”.

Czasy powojenne

Po 1945 roku szkoła szybko otworzyła swoje podwoje dla uczniów.  W szkolnym gmachu stacjonowała Armia Czerwona, brakowało nauczycieli, a przede wszystkim lokalu. Na początku wynajęto pomieszczenia przy placu Wolności. Warunki były spartańskie, brakowało szkolnego sprzętu. Pierwszy rok szkolny trwał tylko cztery miesiące – od 1 kwietnia do 1 sierpnia 1945 roku. W lipcu 1945 wróciła do pracy w szkole przedwojenna dyrektorka Asnyka Zofia Bastgen. Szkoła wróciła do swojego budynku dopiero w roku szkolnym 1946/1947, w czternastu oddziałach uczyło się 570 uczniów. Dyrektorem Gimnazjum i Liceum została Władysława Baran. W roku 1948 Asnyka dotknęła reforma szkolna polegającą na połączeniu szkoły średniej ze szkołą podstawową – wprowadzono jedenastolatkę. Dyrektorem szkoły po reformie został Adam Romanowski. W tym okresie zapadła decyzja, aby szkołę przenieść do budynku Zakonu Córek Bożej Miłości przy ulicy Broniewskiego 13. Tam szkoła przetrwała całą Polskę Ludową, a liczba uczniów wzrosła dwukrotnie. W 1952 roku gdy Adam Romanowski odszedł do katowickiego kuratorium, dyrektorem została Alfreda Zychowicz, w tym czasie szkoła doczekała się pracowni fizycznej, chemicznej i biologicznej. Od 1954 roku do 1966 dyrektorem szkoły był Jan Kukulski, następnie funkcję tę przejęła Weronika Grabska – Martyniak, która kierowała szkołą przez  następne 4 lata.

Budynek szkoły przy ulicy Broniewskiego

W 1962 roku Asnyk przeszedł kolejną reformę oświatową i stał się liceum ogólnokształcącym. Odtąd dla szkoły nadeszły dobre czasy,  kierował nią w latach 70 tych Jerzy Kubica. Wszystkie zasadnicze przedmioty otrzymały profesjonalne pracownie, a liczba pracowników  i uczniów się podwoiła. W roku szkolnym 1972 było aż 650 uczniów i 42 pracowników. Wskaźnik przyjęć na wyższe uczelnie wynosił 69 %, szkoła w tym czasie zyskała renomę szkoły sportowej, zwłaszcza w lekkiej atletyce. Od 1975 roku dyrektorem został Franciszek Rogoliński, jednak w związku z atakami na uczniów oskarżanych o działalność antypaństwową w 1980 został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska.  Od 1980 funkcję dyrektora objęła Iwona Lubowska, która pełniła tę funkcję przez  26 lat, wnosząc wiele pracy i serca w funkcjonowanie szkoły. Z jej inspiracji powstała klasa o profilu klasycznym, a także nowoczesna, jak na owe czasy, pracownia komputerowa. Za jej kadencji szkoła zmieniła lokalizację z ulicy Broniewskiego i została przeniesiona do budynku na ulicy Nadbrzeżnej  w 2001 roku i tam pozostała do końca roku szkolnego 2007/2008.

W 100-lecie istnienia Szkoły

 Po pięciu latach na ulicy Nadbrzeżnej, w stuletnią rocznicę swojego powstania szkoła zmieniła po raz kolejny lokalizację na przestronny budynek przy ulicy Jutrzenki 13, na osiedlu Złote Łany. W tym trudnym dla  szkoły i grona pedagogicznego okresie dyrektorem została polonistka – Pani Barbara Drwal, za której kadencji  Szkoła przeszła w latach 2008/2009 gruntowny remont (oraz termomodernizację i odnowę elewacji w roku szkolnym 2017/2018). W kolejnym roku szkolnym Liceum połączone zostało z Gimnazjum nr 2, tworząc wspólnie Zespół Szkół Ogólnokształcących, natomiast po reformie oświaty,  od roku szkolnego 2017/2018 ponownie funkcjonuje jako II Liceum Ogólnokształcące. Pani Dyrektor włożyła wiele wysiłków i pracy, aby budynek szkoły był odpowiednio przygotowany, sale bogato wyposażone w sprzęt komputerowy i multimedialny, a szkoła cieszyła się dobrą opinią i wysokim poziomem nauczania, znana była w mieście i regionie ze swojej działalności wychowawczej, artystycznej i charytatywnej.

W 2008 roku, w październiku Asnyk hucznie obchodził stulecie swojego istnienia,  podczas którego wielu absolwentów Szkoły mogło spotkać się w swoim gronie. W Teatrze Polskim w Bielsku-Białej odbyła się uroczysta akademia, podczas której Pani dyrektor wręczyła dyplomy i podziękowania zasłużonym, wieloletnim nauczycielom i pracownikom szkoły. Za program artystyczny odpowiedzialny był Pan prof. Jacek Lisicki, natomiast kompozycje do spektaklu „Śniadanie na trawie” stworzył uczeń klasy 3a – Michał Mańka. Wspomnieniom, wzruszeniom nie było końca…

A dziś…

Nasza Szkoła bierze udział w wielu ciekawych, rozwijających projektach, również międzynarodowych – Comenius (od roku 2012) i Erasmus+ (od roku 2014), corocznie organizowane są dwie wymiany uczniowskie – ze szkołami włoskimi i niemieckimi, dzięki którym uczniowie mają możliwość doskonalenia umiejętności językowych i społecznych.

Nasi absolwenci studiują na prestiżowych uczelniach, w tym  zagranicznych. W roku szkolnym 2017/2018 młodzież rozpoczęła naukę w 5 klasach pierwszych, w tym jednej zupełnie nowej – 1e o profilu bezpieczeństwo i ratownictwo, w związku z tym– w 2017 roku podpisaliśmy umowę z ATH, gdzie nasi uczniowie biorą udział w warsztatach i laboratoriach. Współpracujemy z wieloma instytucjami i szkołami wyższymi m. in. Uniwersytetem Śląskim, Fundacją Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Regionalnym Oddziałem IPN-u, Biblioteką Pedagogiczną w Bielsku-Białej, Książnicą Beskidzką, Komendą Miejską Policji oraz Straży Pożarnej.

Od roku szkolnego 2012/2013 organizujemy projekt „Kobiety zwyczajne
i niezwyczajne w historii Polski”, a od 2017/2018 „Festiwal Nauk Ścisłych”. Corocznie bierzemy udział w finale Ogólnopolskiego Konkursu na najlepsze Miniprzedsiębiorstwo. Młodzież naszej szkoły systematycznie i z ogromnym zaangażowaniem bierze udział
w licznych akcjach charytatywnych  ( np. zbiórki żywności), współpracujemy z Fundacją „Pola Nadziei”, Fundacją „Dr Clown”, organizujemy koncerty charytatywne, przygotowujemy występy artystyczne dla seniorów. Odnosimy sukcesy sportowe w mieście, rejonie, ale także w zawodach wojewódzkich oraz ogólnopolskich juniorów.

II Liceum Ogólnokształcące  to szkoła przyjazna uczniowi, w której panuje klimat życzliwości i ciepła. Nasi uczniowie startują w licznych konkursach i olimpiadach przedmiotowych, osiągając wysokie miejsca na listach laureatów (Olimpiada Literatury
i Języka Polskiego, Olimpiada Medialna, Olimpiada Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Konkurs Wiedzy o Podatkach, konkurs „Ocalić od zapomnienia”, Ogólnopolski Konkurs Literacki „Lipa”, Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, Konkurs Wiedzy o Bielsku-Białej, Konkurs Fotograficzny „Migawka”, Konkurs na Apel Poległych) Nasza szkoła oferuje możliwość udziału w wielu formach pracy pozalekcyjnej takich jak koła przedmiotowe, sportowe, artystyczne. Uczestniczymy w życiu kulturalnym miasta i regionu. Organizujemy dla młodzieży wyjazdy do opery, filharmonii, teatrów, muzeów, galerii sztuki. Szkoła zmieniała wiele razy swoją siedzibę, przeszła niejedną burzę dziejową
i reformę oświatową. Jednak najważniejsze jest to, że oprócz wyników i zdobytej wiedzy uczniowie  naprawdę ją lubią i zawsze lubili, bardzo chętnie powracali w jej mury jako absolwenci, a czasem nawet i jej nauczyciele.